Mwaramutze (ofterwijl goedemorgen)

Langzaam maar zeker begin ik een paar Kinyarwanda woorden op te pikken… maar ik moet zeggen het valt niet mee! Ik kan nu tot tien tellen maar uiteindelijk heb je daar weer niet zoveel aan want als ik nu wil zeggen twee bananen of twee mensen dan moet ik weer andere woorden voor 2 gebruiken, niet datgene wat ik geleerd heb! Verder kan ik mij zelf nu voorstellen waar mensen gelijk heel vrolijk van worden (of lachen ze me nou uit?)
Gelukkig gaat mijn Frans wel goed vooruit.. en ik heb gelukkig nooit een grote woordenschat nodig om veel te kunnen praten.

In deze blog zal ik me vooral op mijn werk richten. Het dagelijkse leven verder (voor zover het normaal is na 2 weken… zal ik een volgende keer beschrijven).

Vorig weekend was ik zoals gezegd in Kigali waar we het hele weekend hebben vergaderd met zuster Irene de landencoördinator en tegelijkertijd de directrice van het vluchtelingenkamp Kibuye. Dat kamp ligt ongeveer 4 uur bij ons vandaan en is qua populatie en JRS activiteiten ongeveer hetzelfde. Zuster Irene is vijf maanden lang directrice voor beide kampen geweest aangezien de vorige directeur in Byumba vrij plotseling is vertrokken. Zij is dus heel gelukkig dat Don in november is gekomen. En helemaal nu sinds 2 weken ik er ben en Christina is gekomen in Kibuye. Scheelt haar een hele hoop werk en stress.

Het weekend hebben we driehonderd talen door elkaar gesproken..Bijna iedereen spreekt verschillende talen goed maar er was geen taal die we allemaal goed spreken.. Uiteindelijk tijdens vergaderingen toch voor Engels gekozen omdat de taal was waar iedereen in ieder geval een basis kennis van heeft. Kortom tijdens het eten allerlei talen door elkaar heen gesproken en ik helemaal gelukkig dat ik mijn Portugees kan bij houden met zuster Irene en gedurende de 6 maanden dat Cristina er is ik ook nog Spaans kan praten!

Al vanaf het eerste moment dat ik zuster Irene ontmoette ben ik fan van haar geworden! Het is een enorm enthousiaste energieke vrouw met enorm veel ideeën, plannen en idealen maar tegelijkertijd een hoog realiteitsgehalte en doorzettingsvermogen. Bij haar krijg je het gevoel dat ze het liefst elke seconde in het kamp doorbrengt om samen met de vluchtelingen aan de slag te gaan. Voeten in de klei. Naar vergaderingen en op kantoor zitten doet ze omdat ze weet dat het nodig is om het leven van de mensen in het kamp te verbeteren, maar eigenlijk..
Nou ja dat is in ieder geval de indruk die ik van haar kreeg! En ze weet haar enthousiasme en gedrevenheid heel goed over te brengen. Ik kwam vol energie uit de vergadering (ondanks slaapgebrek.. wie vergadert er nou zondagochtend om 8 uur?)

De eerste week zat ik mij een beetje te vervelen, en ook al zei ik tegen mijzelf dat dat normaal is in het begin (en dat is het ook en ik moet er van genieten ik weet het, het wordt vanzelf te druk, enz. enz. )… maar toch het lukte me niet helemaal om dat te accepteren. IK WILDE AAN DE SLAG, daarom ben ik hier nou eenmaal. Het vervelen komt natuurlijk door veel dingen, het kamp niet in mogen, niet geheel duidelijk hebben wat ik nou zou gaan doen, je inlezen als er weinig op papier staat gaat ook nog al lastig, ik ken nog weinig mensen en het was duidelijk het jaarverslag-stress-moment (dacht ik het bij Cordaid ontsnapt te zijn..) zodat ik ook niet uitgebreid met mensen kon gaan praten om informatie te krijgen.
Helaas mag ik nog steeds het kamp niet in… ik moet weer nieuwe papieren produceren en een 2 jaar visum hebben terwijl dat in het verleden nooit nodig was… De documenten die ik heb zijn ook niet goed want JRS heeft een brief geschreven waarin ze informeren dat ik kom werken terwijl ze dat woord niet moeten gebruiken, want het is toestemming vragen om te werken, niet informeren.. ik ben benieuwd hoe lang dat nog blijft voorduren. Het is wel een beetje een domper op m’n enthousiasme na het weekend.

Maar terug naar mijn enthousiasme.. want die is er absoluut nog steeds! Daar zijn meer dompers voor nodig om dat te doen tanen.. Ook al zal het feit dat ik het kamp niet in mag en niet naar de coördinatievergadering over het kamp mag mijn werk bemoeilijken nu ik weet wat ik ga doen kan ik wel aan de slag.

Ten eerste ga ik mij bezighouden met een nieuw op te zetten project, te weten het Centre de Promocion et protection de la jeunesse. Dit centrum gaat zich op jongeren (met name meisjes) richten die om verschillende redenen voortijdig met school gestopt zijn en van wie het niet meer te verwachten is dat ze terug in het reguliere onderwijssysteem zullen vloeien. Zowel jongens en meisjes krijgen les in Frans, Engels en wiskunde. De jongens krijgen opleiding tot electricien. De meisjes krijgen daarnaast een soort algemene weerbaarheidtraining. Ze leren welke veiligheidssystemen er in het kamp zijn (waar kunnen ze seksueel geweld melden), krijgen ook les in kinderopvoeding en dergelijke en de bedoeling is dat zij leren hun mening te formuleren. Dit is iets wat vrouwen over het algemeen niet veel doen omdat kennelijk veel mensen geloven dat vrouwen minder intelligent zijn. En als slagroom op de taart krijgen ze computerles. Dit is bewust na de 5 maanden training gepland zodat ze dan meer motivatie hebben om die 5 maanden vol te houden. Computeren wil iedereen kunnen en is ook een van de focuspunten van de president van Rwanda.
De fondsen van dit project zijn binnen, het project voorstel is geschreven en daar houdt het verder mee op. Ik ga dit dus helemaal opzetten! En daarnaast zal ik zelf ook een deel van de training aan de meiden gaan geven. Al was het maar vragen stellen over wat ze nou van verschillende dingen vinden en hen de kans geven vragen aan die rare mzungu te stellen.
Dit is een totaal nieuwe taak in m’n functie omschrijving maar ik heb er echt enorm veel zin in! Het is een enorme uitdaging en ik weet zeker dat ik er veel van kan leren en veel plezier in kan hebben.

Ten tweede ga ik de training van alle docenten in het kamp coördineren (kleuterschool, lagere school, eerste drie klassen van middelbare school en dit nieuwe centre, vakopleidingen zijn helaas 1,5 jaar geleden wegens gebrek aan fondsen gestopt). De docenten zijn over het algemeen vluchtelingen die de middelbare school al dan niet hebben afgerond, maar niet zijn opgeleid tot onderwijzer. Tot nog toe is er weinig tijd en energie in hun didactische vaardigheden gestoken maar dat gaat nu veranderen. Ook hier zijn donoren voor gevonden om voor 1,5 jaar een trainingsprogramma op te zetten. In eerste instantie zal het met name om het plannen en coördineren zijn maar ik hoop dat ik op den duur zelf ook trainingen ga geven aan de docenten, of in ieder geval bij de trainingen aanwijzig zal zijn. In Gihembe (het vluchtelingenkamp, oh nu ik dit schrijf bedenk ik dat ik even iets moet uitleggen want waarschijnlijk gebruik ik het op de duur vaker door elkaar… Byumba het stadje waar JRS kantoor ligt en ik woon, Gihembe het kamp vlak naast de stad maar mensen zeggen ook Byumba om het kamp aan te duiden. In het westen ligt het stadje Kibuye (ook JRS kantoor en woonplaats JRS team) met het vluchtelingenkamp Kiziba.. ook dit wordt door elkaar gebruikt en aangezien ik daar ook ga werken handig om vast te weten!) . Goed in Gihembe dus is er een specifiek probleem dat veel docenten een corrigerende tik of erger uitdelen. Focus zal in het begin dus liggen op educatievere vormen van straf.

Derde taak is het opzetten van personeelbestanden voor Kibuye en Byumba. Dit zal ook met name een coördinerende taak zijn gelukkig maar ook wel controle of alle benodigdheden nou in het dossier zitten of niet. Niet m’n meest favoriete taak van de functieomschrijving maar iets wat hopelijk ook niet te veel tijd zal vragen en een excuus om af en toe naar Kibuye te gaan om te kijken of alles op orde is!

Dan is er nog de taak algemeen helpen als dat nodig is. We zijn een klein team en het wordt verwacht dat iedereen inspringt als dat nodig is.

Tot slot hebben we in overleg zondag nog toegevoegd capaciteitsopbouw van beide teams. Ik gaf aan de komende 2 jaar zeker mijn trainingscapaciteiten te willen verbeteren en dat zal ik hiermee zeker kunnen doen. Dit zat ook in de oorspronkelijke functie omschrijving waarop ik gesolliciteerd heb. Ik zal hier zelf een plannetje voor moeten opstellen en dat dan presenteren aan zuster Irene. Aangezien taak 1 en 2 zo snel mogelijk van start moeten gaan (wegens vertrek vorige directeur achter op schema geraakt) zal ik me in het begin vooral daarop richten. Als die beide programma’s een beetje lopen zal ik meer tijd gaan besteden aan het geven van trainingen en het opzetten van de personeelsbestanden.

Verder veel zin om de 26ste naar Bujumbura te gaan waar ik nog meer achtergrond info zal krijgen over JRS. En dat een hele week! Ben benieuwd wat er allemaal besproken zal worden.

En een verdere reden van m’n enthousiasme en hernieuwde energie? Niet helemaal werk gerelateerd zoals beloofd voor deze blog maar het vermelden waard.. ik heb dat weekend vol vergaderingen in Kigali ook de kans gehad om Josefien te zien (een vriendin van ICA) die zaterdag in Rwanda was aangekomen. Erg bizar om nadat je 1 week in het land bent al een bekende te kunnen begroeten. En verder heb ik het nachtleven van Kigali verkend… altijd goed! Alhoewel waar we heen waren absoluut niet mijn plek was (wat een bagger muziek) leuk om te zien hoe het daar is. En zelfs op stomme muziek dansen is beter dan niet dansen. En wat heerlijk om geen opdringerig mannetjes te hebben! Wel met een aantal mensen gepraat maar niemand die achter je aan bleef lopen. Sommigen kwamen bij me in de buurt dansen maar als ik dan niet een stap naar hun toe zetten gingen ze vanzelf weer weg.

Oh en grappig om te vertellen, gisteren ben ik uit eten geweest met de bisschop en de priester verantwoordelijk voor de kerk in het kamp. Het was erg gezellig en goed om ook een keer Byumba ‘by night’ te zien.

Photo’s are still to come! I promise.

Oh en voor iedereen die vraagt naar het weer.. vandaag schijnt gelukkig de zon weer... maar heb het eergisteren echt echt koud gehad, ondanks m'n trui en dikke broek! Mooie dagen en regenachtige (en dan gelijk koude) dagen wisselen elkaar af. Eerste weekend dat ik hier was heeft het zelfs gehageld! Wie verwacht dat nou in Afrika?