Irene in Congo

Sinds september 2009 woon en werk ik in Lubumbashi, DRC. Ik werk met de terugkerende vluchtelingen (gevlucht naar Zambia en Tanzania) en probeer er voor te zorgen dat zij kunnen reintegreren in de Congolese samenleving in het algemeen en in het noord-oosten van Katanga in het bijzonder. Hieronder kun je lezen wat ik meemaak.

maandag 15 maart 2010

druk en blij

Veel mensen uit Nederland vragen me, Goh Irene je hebt het zeker druk? Nou heb ik het ook erg druk maar elke keer denk ik weer, Heh hoe weet jij dat nou? Maar dan blijkt altijd weer dat ik zou weinig blogs schrijf in vergelijking met toen ik in Rwanda woonde, en niet alleen weinig blogs, ook weinig emails, smsjes en zelfs telefoontjes. Een heel verschil van toen ik in Byumba was.

Nou is hier alles ook echt anders dan in Rwanda. In het kort gezegd, ik ben heel blij dat ik hier ben en geniet er (bijna) elke dag van. Hoe komt het nou dat ik hier zo blij ben?

Ten eerste voel ik mij gewaardeerd op het werk, wat natuurlijk super belangrijk is. De eerste paar maanden was ik erg aan het zoeken en zweven. Ik had geen directe leidinggevende en mijn functie was nieuw dus niemand wist precies wat ik moest doen.. voor mijn komst hadden ze het ook gered. Daarnaast was m’n functie omschrijving nogal bagger, omvatte alles en niets. De VN was nieuw en ik wist niet, wat ik in m’n lage functie, wel en niet mocht beslissen, en als ik het niet was wie het dan wel moest doen en hoe ik die moest benaderen email, bellen aankloppen?

Sinds ruim een maand heb ik echter een leiding gevende die extreem veel ervaring heeft dus waar ik veel van kan leren. M”n functie omschrijving is wel behoorlijk veranderd maar ik vind het erg interessant en carrière technisch is ook goed om meer de programmatische hoek op te gaan. Nadeel is wel dat m’n nieuwe baas geen Frans spreekt dus veel dingen langs hem heen gaan waardoor sommige dingen op mij terecht komen. Erg leerzaam maar hierdoor maak ik ook wel extreem lange dagen en werk ik meestal ook in het weekend. Ik probeer echter er geen gewoonte van te maken, als er niet iets bijzonders is dan ga ik in het weekend niet naar kantoor. Evt. kan ik wel wat thuis werken, want daar heb ik nu internet.

Dat brengt mij op m’n huis. Ik ben echt extreem gelukkig met m’n huis en het feit dat ik niet meer met m’n baas samenwoon. Ik voel me enorm op mijn gemak en sinds m’n verhuizing van de week (EINDELIJK) is aangekomen is het nog meer m’n eigen plekje. Ik heb dit weekend bijvoorbeeld beide dagen overdag thuis gezeten, heerlijk aangerommeld, m’n spullen opgeruimd, beetje geinternet, de televisie laten installeren, heerlijk op m’n veranda een van de 100-en boeken die ik heb laten verschepen in gedoken onder genot van m’n senseo koffie en een stroopwafel.

Ik zal snel nieuwe foto’s op m’n blog zetten.

Ik deel sinds een paar maanden m’n huis met Teresa, m’n collega bij UNHCR. Van te voren twijfelde ik natuurlijk erg over het samen wonen met een collega, gezien mijn ervaringen in Rwanda, maar ik ben blij dat ik het heb gedaan. Het is gezellig om ’s avonds samen te zijn en laten elkaar ook alleen als we daar behoefte aan hebben. Overdag hebben we wel regelmatig met elkaar te maken maar we zijn niet van elkaar afhankelijk. De NGO wereld is hier vrij klein, dus hoe dan ook zouden we in de zelfde vrienden groep hebben gezeten.

Het is geweldig om in een stad te wonen. Dit houdt namelijk in dat als ik op dinsdag denk, goh ik wil sporten dan kan dat ook (niet dat ik dat ooit denk, wees gerust). Of ik kan met mensen wat gaan drinken, of uiteten gaan. En ik kan zelfs gaan BOWLEN. In welke Afrikaanse stad kun je nu bowlen?? Nou in Lubumbashi kan het, de baan is niet helemaal recht, dus de bal stuitert ietwat en je moet wat meer naar links mikken om de helling tegen te gaan, maar het kan. Op woensdag avond is het film avond in het culturele centrum en er zijn regelmatig concerten in hetzelfde culturele centrum van lokaal bekende zangers. En het is niet alleen dat er veel dingen te doen zijn ik heb ook leuke mensen om mij heen verzameld dus ben vaak met een groepje vrienden dan wel bij mij, op m’n geweldige veranda, dan wel ergens anders. Het blijft natuurlijk lastig om gedag te moeten zeggen, zo is er vandaag een goede vriendin vertrokken.. Dat krijg je als je vrienden bent met expats. Daarnaast natuurlijk ook wel Congolese vrienden maar dat gaat nog wat moeizaam. Ook omdat ik het zo belachelijk druk heb op m’n werk op het moment dus dan gaat het lastig. Wel heb ik een vriend opgeduikeld zo eind oktober en dat gaat nog steeds super goed tussen ons. Hij is ondertussen twee maanden in België geweest (hij is half Belg half Congolees) maar gelukkig sinds een kleine maand weer terug. Officieel hadden we bedacht het langzaam aan te doen, maar we zien we elkaar elke dag, dus echt langzaam gaat het niet.

Een ander groot voordeel van het werken voor de VN is dat ik A meer vakantie heb dan in Rwanda en B niet meer op minimum loon zit. Dus ik kan met enige regelmaat op vakantie. Zo vertrek ik over een kleine 2 weken naar CUBA! Ontzettend veel zin in. Ik stop op de heen en terug weg ook even in Nederland (onder andere met m’n verjaardag) dus ik laat nog wel weten of en waar ik te vinden ben.

Kortom het lijkt op alle fronten goed te gaan. Natuurlijk heb ik hier ook weleens baaldagen, zijn er frustraties, zijn cultuur verschillen lastig, staat het huilen mij soms nader dan het lachen etc etc. maar over het algemeen gaat het gewoon echt goed.

En dan nog een laatste positieve nieuws, sinds vannacht ben ik een trotse tante geworden!

dinsdag 22 december 2009

een paar random foto's

Mijn straat


In L'shi kan geboweld worden!


In de helicopter


m'n twee katjes, Lima en Romeo



seksueel geweld

Jaarlijks wordt over de hele wereld de 16 dagen van activisme gevierd, het start op 25 november, de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen en eindigt op 10 december de internationale dag van de mensenrechten. Tijdens deze 16 dagen vinden er allerlei activiteiten plaats om mensen bewust te maken van het onrecht die nog dagelijks tegen vrouwen plaats vinden.

Samen met een collega hebben we een programma georganiseerd om zowel wereld aids dag als de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen te herdenken. Omdat ik niet zo heel erg van saaie praatjes houd had ik onder andere een quiz georganiseerd. Telkens waren er twee antwoorden mogelijk, je gaat staan: het is SGBV (Sexual and gender based violence) of blijven zitten: het is geen SGBV. Vervolgens kozen we iemand uit die dacht dat het SGBV was en vroegen waarom en ook iemand die zei dat het niet SGBV was en waarom dan wel niet. Bewust hadden we een paar casussen er in gedaan waarvan we wisten dat het voor mensen hier niet eenduidig waren… zoals verkrachting binnen het huwelijk. Volgens een weduwe van een jaar of 60 was er geen sprake van verkrachting als je getrouwd bent, als vrouw hoor je je man te gehoorzamen, want als jij je niet geeft aan je man dan vergrijpt hij zich aan iemand anders in het dorp, en dat is verkrachting. Gelukkig waren er ook mensen die zeiden dat het wel verkrachting was en een jongen van een jaar of 22 vertelde ons waarom het wel als verkrachting zou moeten worden gezien.

In Congo is verkrachting een groot probleem. Het word bewust in gezet als oorlogsmiddel. Daarnaast zijn er ook geruchten die zeggen dat als je seks hebt met een maagd, je geneest van HIV of Aids.

Gelukkig komt seksueel geweld binnen onze kleine vluchtelingen populatie in Lubumbashi niet veel voor. De afgelopen 2 jaar is er 1 geval. Desalniettemin hebben we een standaard procedure opgesteld voor als het voorkomt, dan weten wij precies hoe we moeten reageren. Deze hebben we gepresenteerd aan de vluchtelingengemeenschap diezelfde zaterdag en is officieel getekend door alle partners.

Een week later was ik op een training in Bukavu. Daar zijn we onder andere naar HET ziekenhuis dat verkrachte vrouwen behandeld gegaan. Ik voelde me lichtelijk beschaamd, alsof je naar een dierentuin gaat.. maar de vrouwen zelf leken er geen moeite mee te hebben. Ontzettend indrukwekkend om te zien dat er zoveel vrouwen van zulke verschillende leeftijden waren.. Hele jonge meisjes en ook hele oude vrouwen. Vrouwen uit heel Oost Congo komen naar het ziekenhuis toe om zich te laten helpen, psychisch en fysiek. Door de bruutheid van de verkrachtingen zijn er namelijk vaak fysieke problemen, met name fistulas. Mensen kwamen helemaal vanuit Moba en Kalemie en Goma naar het ziekenhuis toe om geholpen te worden. Een enorme afstand, vooral aangezien er in Congo bijna geen wegen zijn. Zo is het onmogelijk om over land van Kinshasa naar Lubumbashi te reizen, behalve als je te voet gaat

woensdag 4 november 2009

een eigen huis.

Tot nog toe heb ik bij mijn collega Alex gelogeerd, het was super om door hem welkom geheten te worden en daardoor geen eenzame avonden te hebben.... maar sinds Rwanda droom ik er natuurlijk van om op mijzelf te wonen, of in ieder geval niet met collega's. En sinds gisteren is het dan eindelijk zover! Ik heb een eigen huis... en wat voor huis. Al voordat ik naar Congo kwam riep ik dat ik een huis wilde met een veranda... en zo makkelijk is dat nog niet in Congo. Meeste huizen hebben geen veranda.

Het was een van de eerste huizen die ik heb gezien, maar die ik had afgeschreven omdat ik het te duur vond en de eigenaren niet omlaag wilden in de prijs... tot ze drie weken later, afgelopen donderdag, opeens belden dat ze het toch wel wilden!
Dus sinds zondag ben ik de trotse huurder van de meest geweldige veranda ooit, en het bijhorende huis! Ik zet van de week nog wat meer foto's online, maar hier vast een voorproefje.







dinsdag 20 oktober 2009

Goma en Kigali


Collega's voor het hotel waar we verbleven in Goma

Echo vliegtuig op landingsbaan in Moba


Ik op z'n netjes voor de High Commissioner



Mr High Commissioner himself





Even in Rwanda!!! weerzien met vrienden!






Leah en Flabergasting (aka issac)




Sandra, Sonya, Rinske en Paula



Cady en Ik







Ik en Alex






Ik, Yvan en Henry (van de wereld beroemde KGB, nee niet de geheime dienst maar de band Kigali Boys)








Trots

Toen ik net was aangenomen bij de UNHCR zei ik het al, “ik weet niet of ik banger ben dat ik het werk binnen de VN niet leuk zal vinden of dat ik het wel leuk zal vinden” . En eigenlijk hink ik nog steeds van het ene op het andere been. Wat vind ik nou van de UNHCR?

Vanuit JRS heb ik meegemaakt hoe log en bureaucratisch de VN kan zijn. Hoe vreselijk moeilijk het is om iets snel voor elkaar te krijgen. Hoeveel hoger het budget voor een project uitvalt als UNHCR het uitvoert.. of terwijl hoeveel meer een NGO voor hetzelfde geld kan doen. Hoe belachelijk veel mensen bij de VN kunnen verdienen in vergelijking tot de lokale salarissen en zelfs in vergelijking tot de NGO salarissen.
Tegelijkertijd merkte ik ook hoe één persoon een wereld van verschil kan betekenen, sinds wij in Byumba per Januari een ontzettend goede head of field office hadden. Hoeveel makkelijker ons leven als NGO werd, en wat een belangrijke rol de HoFo kon spelen in contacten met de overheid en dergelijke. Hoe fijn het was dat wij eindelijk gehoord werden.
Mijn collega is vol trots op de UNHCR. Hij geeft nog wel eens af op andere VN organisaties en het feit dat zij zich niet met individuen bezig houden, alleen met grote lijnen en ontwikkelingsplannen. UNHCR houdt zich juist met individuen en families bezig. We hebben een data base met alle vluchtelingen en houden dat bij, in het geval van problemen zien wij individuele gevallen. Wij kunnen beslissen dat iemand moet worden overgeplaatst. Wij hebben een helder mandaat en houden ons daar ook aan. Natuurlijk ziet hij ook dat er wat lapzwansen rond lopen in de organisatie maar in principe doet de organisatie goed werk. En lapzwansen heb je ook binnen NGO’s.

Vorige week had ik de kans om mensen die voor UNHCR in Oost-Congo werken te ontmoeten. Wegens het bezoek van de High Commissioner waren er twee mensen van elk kantoor uit oostelijk Congo uitgenodigd om deel te nemen aan een borrel en een vergadering, ik ook. Er werken zulke interessante en gepassioneerde mensen voor de UNHCR, ongelofelijk. Veel mensen zitten in de middel of no-where zonder elektriciteit en werken met IDP’s. Elke ochtend is er een veiligheid overleg omdat men niet weet of de rebellen, dan wel het leger, dan wel een andere gewapende groep ergens in de buurt is. Ja ze verdienen veel, maar ze moeten dan ook hun familie en leven thuis achter zich laten om zich alleen te vestigen in een land in oorlog dan wel onrust. Wat een kennis heb ik opgedaan door een paar uur met een aantal van hen op te trekken. Het was voor mij een grote pep-rally. Ik was echt zooo trots om voor de UNHCR te werken. Want m’n collega heeft gelijk. We doen goed werk. En de VN is bitter nodig om sommige dingen op te pakken en er een uitspraak over te doen. Hoe goed een NGO ook kan zijn zij hebben niet de autoriteit van de VN. De overheid moet wel naar de VN luisteren. De VN straalt vertrouwen uit en krijgt daardoor fondsen die NGO’s nooit kunnen krijgen.

Zaterdag in Kigali praatte ik weer met vriendinnen die als NGO moeten samen werken met de UNHCR en werd mijn trots en vertrouwen weer even aan het wankelen gebracht.. maar toch ben ik nog steeds enorm trots op “mijn” organisatie. En ook enorm trots op mijzelf dat ik door UNHCR als één van de 2 Nederlandse JPO’s ben uitgekozen uit meer dan 400 sollicitanten. Heb ik toch goed gedaan.

woensdag 14 oktober 2009

een beetje van alles

Morgen vertrekt er een groep Rwandees en Burundeze vluchtelingen terug naar hun land van oorsprong. Zij zijn gevlucht tijdens of na de genocide in Rwanda, over het algemeen Hutu’s. Sommigen riskeerden vermoord te worden tijdens de genocide omdat zij als gematigde Hutu’s warden gezien, anderen waren bang voor vergeldings acties omdat zij gezien warden als daders. De rol van UNHCR in oost congo vlak na de genocide is nogal omstreden. Door de grote stroom vluchtelingen en de chaos vlak na de genocide kwamen daders en aanstichters van de genocide terecht in de vluchtelingen kampen, terwijl zij niet tot de vluchtelingen gerekend hadden mogen worden. Met vreselijke gevolgen, omdat het kamp werd gebruikt om te hergroeperen en mensen te werven om door te gaan met het uitroeien van Tutsi’s.
Maar niet iedereen in de kampen was dader van de genocide de meeste waren daadwerkelijk vluchteling. Zo ook deze mensen die nu terug gaan. Dat is gecontroleerd door de Rwandeze/burundeze overheid diez e anders niet zou accepteren. Daarnaast waren de meeste van de terugkeerders ten tijde van de genocide kind.


Een paar weken geleden was er een informatie bijeenkomst voor de terugkeerders en werden ze gevacineerd. Hiervoor waren er twee verplegesters en een dokter. Na de vaccinaties bleven ze nog wat na praten. De verpleegsters en dokter waren in shock.. zijn jullie echt vanuit Rwanda of Burundi te voet hier gekomen? Zij zijn bijna allemaal te voet hier terecht gekomen, een ongeloofelijk afstand door het regenwoud. En meeste hebben het ook niet de kortste route genomen, met vele omzwervingen zijn zij uiteindelijk hier terecht gekomen. Maar wat hebben jullie dan gegeten? En hoe was dat dan? Geweldig om deze kleine uitwisseling tussen de mensen te zien. Mensen hebben er vaak geen idee van wat vluchtelingen hebben meegemaakt.

Niet dat de achterblijvers het makkelijk hebben gehad... de acties die UNHCR hier in Congo doet om de terugkerende vluchtelingen te reintegreren komen dan ook ten goede van zowel de achterblijvers als de terugkeerders. Over die activiteiten volgende keer meer, eind van de maand ga ik het veld in om te zien wat er allemaal gebeurt en wat er allemaal nog moet gebeuren. Op het moment ben ik met name bezig met 37 studenten die wij een beurs gaan geven op de universiteit, zorgen dat ze een kamer hebben, zorgen dat ze daadwerkelijk op tijd in de bus vanuit Zambia hier heen komen, zorgen dat het budget rond is, ze ingeschreven staan etc. Etc. Fijn om iets concreets te hebben, want verder houd ik mij met name bezig met het inlezen en een beeld proberen te krijgen wat ik nou eigenlijk moet doen.

Handicap is dat mijn directe leidinggevende een week nadat ik aankwam is vertrokken en zijn functie pas weer vervuld wordt in januari 2010. Tweede handicap is dat mijn functie nieuw is dus niemand helemaal duidelijk heeft wat ik nou eigenlijk moet doen. Het geeft me wel veel vrijheid en de kans om de tijd te nemen alles goed uit te vinden.. maar het zorgt ook dat ik een beetje aan het zwemmen ben. En dat wilde ik juist na m’n Rwanda ervaring niet meer. Gelukkig helpt m’n collega/huisgenoot mij enorm in het wegwijs maken van UNHCR. Voorstel is zelfs dat hij officieel mij gaat begeleiden tot eind december. Prachtig, want dan krijg ik ook wat Protection ervaring wat altijd handig is. Maar goed dat is nog niet helemaal rond.

Morgen vlieg ik naar Goma (Jeeh, eindelijk!) waar ik de High Commissioner van UNHCR ga ontmoeten. Ik kan pas op maandag terugvliegen.. en zoals het er nu naar uitziet heb ik eht weekend vrij! Dus met een beetje geluk ga ik het weekend naar Kigali. Zin om m’n vrienden daar weer te zien!

En dan nog even over Lubumbashi.. ik vind het hier GEWELDIG. Serieus, het is erg fijn om in een stad te wonen. Ik heb al een paar leuke mensen om mij heen verzameld en er zijn volop activiteiten. Gisteren hebben we een ‘sundowner’ gedronken aan een meertje in L’shi, het weekend ben ik weer naar het meer geweest buiten de stad waar je kunt zwemmen, elke woensdag zijn er films, er word salsa les gegeven (ik heb de details nog niet maar er is dus hoop... waar les word gegeven word ook gedanst.. jeeh!) en er is zelfs aerobics. In het kader van new and improved Irene ga ik mij opgeven voor de aerobics.
Het huis zoeken lukt nog niet heel erg, maar ik zit tijdelijk zeer goed bij mijn collega. Er zijn wel huizen beschikbaar maar nog maar 1 huis gezien die echt leuk was en die was dan weer te duur.. wellicht ben ik te kritisch maar omdat ik nu ok zit, heb ik die luxe.