14 jaar na de genocide moet er toch zoveel meer over Rwanda te vertellen zijn? En dat is ook zo. Er is ontzettend veel gebeurd in de afgelopen jaren. Het is het stabielste land van de regio, de helft van het kabinet bestaat uit vrouwen, onderwijs heeft tijdens de genocide een enorme knauw gekregen maar meeste universiteiten zijn nu gericht op de werkende mens zodat zij ook kunnen studeren. Zo gaan er van JRS Byumba dagelijks 5 mensen naar Kigali na het werk om daar college te volgen en keren ’s avonds laat weer terug. Nee hier geen deeltijdstudie, het is een voltijdstudie die ze naast de lange uren op hun werk moeten doen. Er zijn meer vluchtelingen in Rwanda dan Rwandese vluchtelingen in de rest van de wereld. ICT en mobiele telefonie neemt een enorm grote vlucht, nog niet overal bereik maar het bereik verspreidt zich snel.
Helaas voor mij gebeurt er op muziek gebied niet zoveel in Rwanda.. maar dat is geloof ik nooit zo geweest. Dus moet ik me maar vermaken met muziek uit Tanzania en Oeganda. Ook qua uitgaan is het niet echt mijn land. Wel wordt er bijvoorbeeld aandacht besteed aan kunst, zo heeft Collin (zie foto in een vorige blog) allerlei jonge onbekende en bekendere kunstenaars verzameld om kunst nieuw leven in te blazen(zie http://www.ivukaarts.com/, letterlijk wedergeboorte kunst, ofterwijl renaissance ).
Het land geniet bekendheid om haar prachtige groene heuvels (zie vorige blogs) en meren. Vorige week ben ik eindelijk naar het grote Kivu meer geweest. In eerste instantie omdat daar het andere vluchtelingenkamp is waar JRS werkt en ik de verschillen wilde zien. Maar als je daar toch bent dan geniet je uiteraard ook van het uitzicht! Helaas elke dag dat ik terug kwam uit het kamp rond vier uur, regende het of was het koud.. dus drie dagen aan het meer doorgebracht zonder ook maar gezwommen te hebben!
Nog bekender dan de heuvels zijn de gorilla’s (gorilla’s in the mist.. een van de weinige films in Rwanda die niet over de genocide gaat) in het noordwesten van het land.
Dit jaar stond Rwanda op de vakantie beurs waar waarschijnlijk alles wat ik hierboven heb beschreven werd aangeprezen.
Er gebeurt veel, en het leven gaat door. Maar de gevolgen van de genocide zijn zeker nog aanwezig. Als je een wandeling maakt door op het platteland kom je opeens de resten van een dorpje tegen waardoor het kippenvel je bespringt. In een gesprek met een non over een project dat je samen gaat uitvoeren vertelt ze opeens dat ze 14 dagen in het woud zich verstopt heeft in 94 en de enige overlevende is van de hele familie. Eergisteren kwam het mobiele film festival naar Byumba waar 5 Rwandese films werden gedraaid. Eén van de films ging over de rebellenaanval op een school in 1997 (3 jaar na de genocide). Het is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal en was een erg aangrijpende film om te zien. In het publiek stortte een jonge vrouw compleet in, huilen, schreeuwen, waarschijnlijk omdat het te veel herinnering boven bracht. Ze moest worden weggedragen door haar vrienden omdat ze niet meer op haar benen kon staan.
Soms gaan er weken voorbij zonder dat je het er over hebt, waardoor je hersenen lijken te willen vergeten wat het land heeft meegemaakt. Maar dan opeens komt het toch weer boven en besef je waar mensen hier nog elke dag mee moeten leven.
7 April is het Genocide Memorial Week. Een week lang worden er herbegravingen gedaan, worden er bijeenkomsten georganiseerd over het verkomen van genocidaire ideologie en is iedereen in mineur stemming. Het is een week waarin iedereen officieel de ochtenden werkt en de middagen naar de bijeenkomsten gaat. De week schijnt zich echter uit te spreiden naar de hele maand. Een maand lang herinneringen ophalen, herbeleven en wellicht een poging tot verwerking. Een maand lang mensen die instorten zoals de vrouw bij de film. Een maand lang geen plezier of muziek. Een maand waarin het organiseren van trainingen uiterst moeilijk is. Ik kijk er met gemengde gevoelens naar toe. Het lijkt me interessant om te zien hoe de bevolking er mee omgaat. Het is goed dat de genocide niet vergeten wordt en mensen denken “never again”. Tegelijkertijd zal het een emotioneel zware tijd zijn. Voor de mensen om mij heen veel meer dan voor mij uiteraard, maar ook op mij zal het z’n weerslag hebben. En dit jaar geen groots verjaardagsfeest om m’n 30ste te kunnen vieren.
Hier diverse foto's van de afgelopen weken die niet direct verbonden zijn aan het verhaal hierboven maar die ik jullie toch graag wil laten zien.
Lake Kivu.. dacht ik een mooi uitzicht te hebben, dit is het uitzicht van het JRS huis in Kibuye.
The teacher training die ik in het kamp had georganiseerd. Het was een groot succes. Ze zijn getraind tot Teacher trainer (heeft nog wel veel follow-up nodig) en gisteren hebben de 3 mensen van de kleuterklas die de training hebben gevolgd een deel van de training gedaan voor de andere juffen. Volgende week gaan ze/we verder.
Teacher training: Gebruik van boeken, plaatjes en spelletjes in de les.
Kindjes in Kiziba kamp. In beide kampen is dit het gemiddelde aantal kindjes dat achter je aanloopt als ik ook maar ergens heen ga. Het leuke is dat ik met m'n prachtige zin, ik heet geen Muzungu de kindjes nu altijd Irene, Irene, Irene roepen... Ook als ik er niet ben maar een ander Muzungu het kamp in gaat. haha.
Op de markt in Byumba
30ste verjaardag van Kersti, Jennifer, Kersti, Yaya en Laura.
De enige foto van Leah die ik heb. Geen idee wie die twee mannen zijn.
Yaya en Jennifer met een week oud geitje dat naar mij vernoemd is. AAAAHHHHH. Mijn kip geeft ze daarentegen de naam Chakula, wat eten betekent in het Swahili.
Mensen in het kamp bezig met het opknappen van het klaslokaal. De modder wordt vakkundig tegen het huis aangegooid.
Links is redelijk opgeknapt (moet nog wel drogen) rechts moet nog gebeuren.
